Paastriduum en Pasen

Het Paastriduum of het Triduum Sacrum is het liturgische hoogtepunt van het kerkelijke jaar. De naam Triduum Sacrum klinkt gewichtig en sacraal, misschien bent u onbekend met de term, maar u heeft zonder twijfel al kennis genomen van deze drie heilige dagen:

Heeft u ooit eens een Passiespel bijgewoond, bijvoorbeeld in Tegelen? Kijkt u de laatste jaren misschien naar ‘De Passion’ op tv bij de RKK en EO? Heeft u ooit de Mattheuspassie beluisterd? Of een boeiende film gezien over het leven van Jezus, zoals Ben Hur, Jesus Christ Superstar of The Last Temptation of Christ? Dit zijn allemaal uitbeeldingen van het Paastriduum.

Het Paastriduum begint op Witte Donderdag. Op deze dag herdenken we het Laatste Avondmaal van Jezus met Zijn apostelen. Tijdens dit samenzijn stelt Jezus het vieren van de Eucharistie in en hiermee verbonden het priesterschap. Tijdens de viering kan de voetwassing door de priester plaatsvinden, zoals Jezus de voeten van Zijn leerlingen waste. Na afloop wordt het altaar ontkleed en het tabernakel leeggemaakt. De Hosties worden in processie naar een zijaltaar gebracht, waar mensen worden uitgenodigd in gebed en aanbidding te blijven waken. Dit herinnert aan Jezus’ verzoek aan de leerlingen om met Hem te blijven waken in Gethsemane.

Maar Gethsemane zal de plek zijn waar Jezus door Judas Iskariot verraden wordt en door de overige leerlingen in de steek gelaten. Lukt het ons wel te waken bij de Heer?

Goede Vrijdag breekt aan. Jezus is gearresteerd, Hij wordt gegeseld en gekruisigd. Het is de meest droevige dag in het kerkelijk jaar. Gewoonlijk wordt er geen Eucharistie gevierd: de Heer is overleden en de leerlingen zijn op de vlucht. Wel kan de H. Communie ontvangen worden die na Witte Donderdag bewaard werd in het zijaltaar.

Tijdens de viering vindt een kruisverering plaats: gelovigen kunnen met bloemen, kaarsen of een kus, hun eerbied betuigen voor het kruis dat Jezus gedragen heeft en waaraan Hij geslagen is. Het hele passieverhaal wordt gelezen, waarbij ook de mensen in de kerk enkele regels lezen. Met name het ‘Kruisig Hem! Kruisig Hem!’ is een confronterende passage.

Stille Zaterdag is een dag van verstilling en bezinning. Er wordt teruggekeken op het lijden en sterven van Jezus. Op deze dag wordt geheel geen H. Communie ontvangen, enkel voor de stervenden wordt een uitzondering gemaakt.

Het Paastriduum opent zich vervolgens wonderlijk en onverwacht naar Paaszondag. In de avond en nacht van zaterdag op zondag wordt het verrijzenismysterie van Jezus Christus gevierd. Dit is het hoogtepunt van het kerkelijk jaar. In zeker zin vormen Kerstmis en Pinksteren de proloog en epiloog van dit grootse feest: Jezus is verrezen, de dood is overwonnen. Uit deze gebeurtenis is bij de eerste christenen tot aan ons het geloof en de hoop ontstaan dat ons na de dood het eeuwig leven wacht.